"Ortak zeka, grubun en zeki bireyinden daha zekidir".
Genelde tüm belediyelerde özelde ise Lefke Belediyesi'nde uzun yıllardır günü birlik politikalar uygulamıştır. Günü birlik politikaların uygulanması, faaliyetlerin bütçeye göre önceliklendirilmesinde, uygulanmasında, izlenmesinde ve değerlendirilmesinde sorunların yaşanmasına sebebiyet vermiştir. Bu durum da belediyenin sürdürebilir yapısında sorunların yaşanmasına önayak olmuştur.
Yapılması gerekenin kurumsal idari yapının stratejik planlama yapabilecek düzeye getirilmesi (Belediyede istihdam olanağının düşük olmasından dolayı hizmet içi eğitim ile bunun gerçekleştirilmesi mümkündür)
Stratejik planlama ilk olarak askeri yapılanmada kullanılmakta idi. Strateji savaş başlamadan önce yapılan uzun vadeli bir çalışma, taktik ise savaş sırasında hedefe varmak için yapılan hızlı ve kısa dönemli hareketlerdir.
Son dönemlerde özellikle kurumlar ve işletmelerin gerek toplumun gerekse işletmelerin rekabet düzeylerini artırmaya yönelik olarak da kullanmaktadırlar.
Strateji, pozisyon almak, taktik de hızla uygulanan manevralardır. Stratejik planlama bir süreçtir, ama başı ve sonu olmayan bir süreç. Sürekli değişen çevre koşulları ve iç gelişmeler stratejik planın sürekli olarak değişen bu şartlara uyum sağlayacak bir şekilde güncellenmesini gerektirecektir. Stratejik plan, yapıldıktan sonra bir kenara atılan ve unutulan bir doküman değil, sürekli izlenerek güncellenmesi gereken araçtır.
Belediyelerde yasal mevzuatları gereği kullanılan herhangi bir iş modeli olsa dahi uygulanan faaliyetlerin karşısına çıkan ve engel yaratan tehditleri ortadan kaldırmak veya olumlu etkileyen fırsatları değerlendirmek için planların sürekli güncellenmesi şarttır.
Stratejik Planlamaya bir bakalım;
Planlamayı şöyle özetleyebiliriz;
- Planlama bir sonuç değil bir süreçtir ve bu süreç planlamanın sonuçlarından daha önemlidir.
- Planlama hiç bir zaman sona ermeyen bir süreçtir, yapılan planların sürekli olarak güncellenmesidir.
- Planlama sürekli bir fırsat arayışı olmalıdır, fırsatlar her zaman planladığımızdan daha iyi sonuçlar almamızı sağlar. Plan olmazsa fırsatları görmek ve yakalamak neredeyse imkansızdır.
- Temelde, bir işin gidebileceği birçok yön vardır, stratejik planlama, belediyenin neyi yapıp neyi yapmayacağını, birçok seçenek arasından belirlemektir. Planlama, birçok fırsat arasında yapılması gereken zor bir tercihtir.
- Planlar, o planı yapmak için kullandığımız varsayımlardan ve o planı kullanma isteğimizden daha iyi olamazlar.
Stratejik Planlamının Yapısı;
1) Stratejik Planın Hazırlanması
2) İç ve dış analiz
3) Misyon, Vizyon-İlkenin belirlenmesi ve değerlendirilmesi
4) Stratejik Amaçlar ve Hedefler
5) Faaliyet Planı ve değerlendirilmesi
Stratejik planlama bir ekip tarafından yapılan bir iştir. Ekibin tüm bireylerinin deneyimleri, görüşleri, bakış açıları bu sürece katkı sağlar ve bunun yanı sıra şirketin ortak zekasını geliştirir, zenginleştirir. Unutmayalım ki, "ortak zeka, grubun en zeki bireyinden daha zekidir".
Stratejik Planlama yaparken, fırsat veya tehditleri ortaya çıkarabilmek için yanıtlamamız gereken birçok soru vardır ve bu soruların birçoğu İş Modelimizden gelir. Bu soruların yanıtlanabilmesi için sürekli bilgi toplamak ve bu bilgiler doğrultusunda ortaya çıkardığımız yanıt alternatifleri arasından seçim yapmak zorundayız ki bu oldukça zor bir tercihtir.
Bu soruların neler olabileceğini ilgili başlıklar altında ele alırsak ;
MÜŞTERİ :
MÜŞTERİ :
Kaynaklarımızı ve dikkatimizi yoğunlaştıracağımız hedef grup kim ve müşteri niteliği nedir?
Müşterilerimizin, çözülmesini istediği sorun nedir?
Biz bu sorunu çözebiliyor muyuz?
Karşılayabileceğimiz, ancak henüz karşılayamadığımız bir müşteri ihtiyacı var mı?
DEĞER ÖNERİSİ (Hizmet) :
Müşterilerimizin, çözülmesini istediği sorun nedir?
Biz bu sorunu çözebiliyor muyuz?
Karşılayabileceğimiz, ancak henüz karşılayamadığımız bir müşteri ihtiyacı var mı?
DEĞER ÖNERİSİ (Hizmet) :
Belediyemizin sağladığı hizmeti, başka belediyelerin hizmetinden ayıran temel özellikler nelerdir?
Değer önerimiz, müşterimizin satın alma tercihlerini karşılıyor mu?
Değer önerimiz, müşterimizin satın alma tercihlerini karşılıyor mu?
PAZAR (Belediyenin sağladığı hizmeti satın alan piyasa) :
Pazarın büyüklüğü nedir?
Pazar payımızı koruyor muyuz, artırıyor muyuz yoksa azalıyor mu?
Büyüme fırsatları hangi pazarlarda?
Pazar payımızı koruyor muyuz, artırıyor muyuz yoksa azalıyor mu?
Büyüme fırsatları hangi pazarlarda?
REKABET: (Belediyelerin rekabet ortamı olmamasına karşın göreceli olarak başka belediyelerin varlığı mevcuttur)
- Rakiplerimiz kimlerdir (Diğer Belediyeler kimlerdir)?
- Rakiplerimizin pazar payları nelerdir?
- Rakiplerin hizmetlerini bizim hizmetlerimizden değişik kılan noktalar nelerdir?
- Fiyat avantajları var mı?
ÇEVRE:
- İş yapma şeklimizi değiştirmesi muhtemel gelişen eğilimler (teknik – sosyal – ekonomik – siyasi) var mı?
- Varsa bunların gelişme hızı nedir?
- Bunlara karşı önlemler geliştiriyor muyuz?
DİĞER SORULAR:
- Günlük reaksiyonlar yerine zamanında stratejik değişiklikler yaparak proaktif olabiliyor muyuz?
- Vizyon, misyon ve değerlerimiz tam olarak belirlendi mi?
- Stratejimizdeki başarımızı engellemesi muhtemel içsel sıkıntılarımız var mı?
- Hedeflerimize ulaşmak için kullanacağımız taktikler belirlimi?
- Stratejimiz doğrultusunda gittiğimiz gösterecek ölçümler (kar – pazar payı – fiyat vb.) belirlendi mi?
Bu sorular sadece örnek sorulardır ve kurumun yapısına göre çoğaltılabilir ve değiştirilebilir. Unutulmaması gereken, stratejik planlama bir grup çalışması olduğunda ve sürekli güncellendiğinde yararlı olacaktır. Stratejik planlama sürecinde her zaman "PEST ve SWOT" analizlerine öncelik verilmelidir.
Çalışmamı, T. Karaca hocamızın çalışmasından yararlanarak zenginleştirilmiştir.